1.1 De versterking van de rolneming door de gemeenteraad

De gemeenteraad van Apeldoorn speelt een centrale rol in de lokale democratie. De raad is immers het hoofd van het gemeentebestuur, zegt de Grondwet. De reden daarvan is dat de kiesgerechtigde inwoners de leden van de gemeenteraad kiezen. Maar bij de raadsverkiezingen van 2022 kwamen er minder kiezers naar de stembus. De gemeenteraad wil, zeker na de coronalockdowns, nog actiever in gesprek raken met inwoners, ook om het draagvlak voor de democratie te vergroten.

De gemeenteraad vernieuwt daarom de bijeenkomsten ‘In Gesprek Met De Raad’ en ‘de Ontmoeting’.  Persoonlijk contact met inwoners staat centraal. Zo ontstaat geloofwaardige participatie met de lokale democratie. Elk kwartaal bezoekt de raad een dorp of stadswijk. Er komt meer aandacht voor digitaal inwonerscontact. Om te weten hoe de Apeldoorners denken over concrete en actuele thema’s blijft de raad mailboxacties houden om van daaruit actie te kunnen ondernemen.

Gesprekken en ontmoetingen alleen zijn nog onvoldoende om draagvlak te winnen en om kennis van de lokale democratie te vergroten. Politiek is ingewikkeld georganiseerd, ook op een stadhuis. Er zijn veel procedures en processtappen. Bovendien zijn er bij elk vergaderonderwerp allerlei spelers. Dat maakt het vaak ingewikkeld.

Om de kennis over politiek te vergroten blijft de raad de populaire publiekscursus Politiek Actief aanbieden. Om inwoners meer inzicht te bieden in politieke hoofddossiers komen er meer openbare thematische Informatiedossiers. Ten slotte is de raad actief betrokken bij de gefaseerde invoering van de Wet Open Overheid, opdat zoveel mogelijk raadsinformatie actief wordt gepubliceerd.

Inwoners verwachten integriteit van hun bestuurders, zowel van raads- als collegeleden. Andersom verwachten gemeentebestuurders hun democratische werk veilig te kunnen doen, zonder agressie. Het gemeentebestuur van Apeldoorn is toegankelijk voor een ieder en wil dat ook blijven, ook als er veel emoties zijn rondom een politiek issue. Emoties horen erbij in de gemeentepolitiek. Maar tegen agressie tegen een gemeentebestuurder treedt de gemeente op. Een weerbaar en integer bestuur is van groot belang, ook voor het draagvlak voor de democratie.

De gemeenteraad gaat binnenkomende agressiemeldingen tegen raadsleden actiever monitoren en hierover periodiek publiceren, evenals het register van de binnengekomen giften aan raadsleden en -fracties.

De inwerkingtreding van de Omgevingswet is opnieuw uitgesteld tot 1 januari 2023. Met name de koppeling met het Digitaal Stelsel Omgevingswet dat het aanvragen van vergunningen en het ontsluiten van ruimtelijke informatie mogelijk moet maken levert landelijk de nodige (technische) problemen op.

Voor de begeleiding van het implementatieproces is in de vorige raadsperiode een raadswerkgroep ingesteld. De raadswerkgroep heeft een belangrijke rol gespeeld in de vaststelling van de omgevingsvisie “Woest aantrekkelijk Apeldoorn” op 24 februari 2022. Inmiddels is een nieuwe raadswerkgroep in het leven geroepen die zich met name bezig zal houden met de onderdelen die de bevoegdheid van de raad raken en waarover nieuwe afspraken moeten worden gemaakt. Concreet gaat het dan om de invulling van de delegatie- en adviesbevoegdheid, de vraag welke verordeningen wel en welke niet opgenomen moeten worden in het omgevingsplan, de wijze van participatie en de invulling van de zogenaamde bruidsschat (regels van het Rijk waarover de raad moet beslissen welke wel en welke niet overgenomen worden).

Het omgevingsplan dat de huidige bestemmingsplannen vervangt, zal in delen worden voorgelegd aan de raad. Ook hierover moeten nog nadere afspraken worden gemaakt. Voor het omgevingsplan geldt overigens een ruime overgangstermijn. Uiterlijk in 2029 moeten alle bestemmingsplannen en andere regels met betrekking tot fysieke leefomgeving zijn ondergebracht in één gemeentelijk omgevingsplan.

De komende jaren krijgen de verschillende programma’s in de begroting gefaseerd een nieuwe opzet, waarbij we goed willen aansluiten bij de ontwikkeling van ‘Apeldoorn 2040’, de Omgevingsvisie en de kadernota Maatschappelijke Ontwikkeling. De brede welvaartindex conform het nieuwe Coalitieakkoord zal naar verwachting leidraad worden voor de MPB 2024-2027. Verbetering van de leesbaarheid en de doelen en indicatoren blijft een permanent proces. Dit is onderdeel van het meerjarig traject ‘Verbetering van de beleidscyclus’. Ook is dit als actie opgenomen in het Beheersplan. Er is een volledig digitale versie beschikbaar van zowel de begroting als de jaarstukken. Deze is compact en levert op hoofdlijnen stuurinformatie en biedt de mogelijkheid door te koppelen naar detailinformatie.

De Rekenkamercommissie is zelfstandig in de inrichting van haar onderzoeksprogramma. De commissie voert elk jaar onderzoeken uit over doelmatigheid en doeltreffendheid van het gevoerde beleid waarvan de onderzoeksbevindingen input vormen voor de controlerende functie van de raad.

De verwachting is dat in het najaar 2022 de Eerste Kamer een besluit neemt over de nieuwe Wet versterking decentrale rekenkamers. In het wetsvoorstel staat de verplichting dat elke gemeente een onafhankelijke rekenkamer moet hebben waarin geen raadsleden zitting hebben. De mogelijkheid om te kiezen voor invulling door een raadscommissie komt te vervallen waardoor het ook gevolgen heeft voor de wijze waarop Apeldoorn deze functie heeft vormgegeven. Na de besluitvorming is er een overgangstermijn van een jaar om te kunnen voldoen aan de nieuwe wet. Start voorbereiding vindt plaats in het najaar van 2022.

Per 1 juli 2022 is de gewijzigde wet gemeenschappelijke regelingen ingevoerd. De wetswijziging strekt ertoe de democratische legitimatie van gemeenschappelijke regelingen te versterken. Onder andere door versterking van de besluitvorming en introductie van aanvullende controle instrumenten. De consequenties van deze wijziging voor Apeldoorn worden verder uitgewerkt door een, nog in te stellen, raadswerkgroep.

De raad heeft ons college verzocht om een kredietaanvraag voor te bereiden voor de aanschaf van 80 laptops. De kosten hiervan bedragen € 100.000. . Dat zal in 2022 geschieden. De hiermee samenhangende kapitaallasten dienen met ingang van 2023 in de MPB te worden meegenomen.

Het college van burgemeester en wethouders is van 5 naar 7 wethouders gegaan. Dit leidt tot hogere bestuurlijke kosten en hogere kosten voor ondersteuning (communicatie, management assistentie, kabinetszaken, overhead).

Ophoging van het budget voor fractieassistentie is nodig omdat er meer fracties en fractievertegenwoordigers zijn. Tevens is de wens van de fracties om frequenter inwoners te kunnen betrekken bij de te behandelen onderwerpen.