1.3 iVisie 2022-2026

 Speerpunt 1 iVisie: “Het is noodzakelijk om in samenhang te kunnen sturen op complexe maatschappelijke vraagstukken en opgaven: Ambitie Apeldoorn 2040, omgevingsvisie, sociaal fundament, transitieopgaven, digitale veiligheid en ondermijning. Hiervoor is het nodig om onze gegevens op wijk- en buurtniveau te organiseren en ontsluiten. De komende vier jaren zullen we de basis leggen in onze informatievoorziening om dit mogelijk te maken.”

Voor veel onderwerpen geldt dat we dichtbij de (leefwereld van de) inwoner willen zijn. Oplossingen en werkwijzen die voor de ene buurt of wijk werken, pakken in een andere wijk of dorp misschien juist verkeerd uit. Een aanpak op buurt of gebiedsniveau is dan ook van groot belang voor de doelstellingen van de Brede Welvaart en het slagen van onze inzet.

Onze fysieke leefomgeving levert een belangrijk aandeel aan de gezondheid en veiligheid binnen onze gemeente. Van de energie(transitie) tot klimaat en natuur. En van wonen tot bereikbaarheid. De buitenruimte heeft onze aandacht. We gaan  steeds meer uit van het principe dat we onze stad en dorpen willen inrichten naar het leven van onze inwoners. Door gegevens op wijk- en buurtniveau te organiseren is het mogelijk om de juiste oplossingen te kiezen, toegesneden op een specifieke wijk of buurt.

Daarbij zoeken we de samenwerking met doelgroepen en relevante stakeholders, passend bij de specifieke opgaven van wijken en buurten. Op basis van kwalitatief goede gegevens op wijk- en buurtniveau kunnen we namelijk een goed onderbouwd beeld vormen en vervolgens gezamenlijk aan de slag gaan met vraagstukken zoals armoedebestrijding, verhoging van veiligheid en uitvoering van de vitaliteitsagenda.

Speerpunt 2 iVisie: “We willen een open, transparante en betrouwbare gemeente zijn die participatie in de samenleving faciliteert. Daarom publiceren we proactief onze openbare gegevens op ons dataportaal. Daarnaast maken we de komende vier jaren inzichtelijk waar zich in de stad sensoren bevinden en sluiten we aan op het landelijke sensorenregister dat nog in ontwikkeling is.”

Speerpunt 7 iVisie: “Conform de wet maken we informatie toegankelijk en vindbaar en faciliteren we regie op eigen gegevens voor inwoners. We zetten de komende jaren de al in gang gezette fundamentele transformatie van ons ict-landschap door om dit mogelijk te maken.”

Als gemeente bestaan we bij de gratie van onze inwoners. Betrokkenheid en participatie is dan ook van groot belang. Voor inwoners die willen participeren, is het van belang dat zij over een zo gelijkwaardig mogelijke informatiepositie beschikken. Daarom investeren we in het verbeteren van onze informatieontsluiting, door proactief gegevens te publiceren en de vindbaarheid te vergroten. Zo stellen we Apeldoornse inwoners en ondernemers in de gelegenheid invloed uit te oefenen op ontwikkelingen in de stad en in de dorpen. Ook vindt er een herijking van de visie op dienstverlening plaats, om te onderzoeken wat er de komende periode aanvullend nodig is op het gebied van onze digitale dienstverlening.

Digitale dienstverlening is een breed begrip. Denk bijvoorbeeld aan voorzieningen in de stad, zoals locaties van speeltuinen en parken. We vergroten daarom de toegankelijkheid en vindbaarheid van gegevens via apeldoorn.nl en ons dataportaal. We maken hierbij ook inzichtelijk welke algoritmen we gebruiken en waar de sensoren zich in de stad bevinden door middel van het algoritme- en sensorenregister. Het is niet uit te sluiten dat hiervoor aanvullende middelen nodig zijn (orde van grootte 120k). We sluiten hierbij proactief aan op de landelijke ontwikkelingen. Komende jaren implementeert Apeldoorn een aantal belangrijke nieuwe wetten, waaronder de Wet Open Overheid (Woo). We benutten de gelden die we vanuit het Rijk krijgen om de wet te implementeren. We beoordelen komende periode wat er eventueel aanvullend nodig is om de gewenste ambitie te realiseren en zullen hiervoor indien nodig een claim indienen. We vinden het daarbij belangrijk dat onze digitale dienstverlening toegankelijk en transparant is voor iedereen, met name ook voor de kwetsbare groepen in onze samenleving. Heldere, begrijpelijke, tijdige en benaderbare dienstverlening staat centraal.

 Speerpunt 3 iVisie: Om participatie te ondersteunen en om de realisatie van onze opgaven te faciliteren ontwikkelen we in stapjes de basis van een digitale tweeling-/spiegelstad. Hiermee maken we vroegtijdig inzichtelijk wat de effecten van keuzes en scenario’s zijn voor het beheer en de ontwikkeling van onze stad en haar dorpen. Ook dit draagt bij aan ons strategisch vermogen.

De stad staat voor een grote groeiambitie. Informatie die de samenhang toont tussen de verschillende ruimtelijke vraagstukken van Apeldoorn is noodzakelijk om niet alleen te kunnen sturen op de delen, maar ook op het geheel. Als het om de ontwikkeling van de fysieke stad gaat, willen we digitaal, driedimensionaal scenario’s kunnen maken en simuleren in de zogeheten “digitale tweeling-/ spiegelstad”. Dit maakt het voor inwoners en medewerkers van de gemeente veel begrijpelijker en aanschouwelijker wat effecten van keuzes zijn. Denk bijvoorbeeld aan het effect van het autovrij maken van locaties in de stad of het effect van plaatsing van windmolens op de omgeving. Dit vergroot niet alleen het inzicht in de samenhang van complexe vraagstukken, maar ook de betrokkenheid en het gedeelde begrip. Zo blijven we dichtbij de (leefwereld van de) inwoner en kan vroegtijdig de juiste besluitvorming plaatsvinden.

De ontwikkelingen in de buitenruimte staan prominent op de agenda. We gaan steeds meer uit van het principe dat we onze stad en dorpen willen inrichten naar het leven van onze inwoners. De schaalsprong, herinrichting van de binnenstad, energietransitie, klimaatadaptatie, mobiliteit en circulariteit, maar ook de sociale ambities van Apeldoorn hangen nauw met elkaar samen. We voegen tot 2030 zeker 8000 woningen toe. Dat doen we zowel in de stad (de gebieden Binnenstad, Spoorzone en Kanaalzone), de dorpen als in de nieuwe uitleglocatie Beekbergsebroek, die we gelijktijdig gaan ontwikkelen. Bij het toevoegen van dergelijke aantallen woningen spelen veel vragen. Voor klimaat en natuur is gebiedsgericht maatwerk noodzakelijk. We kijken hierbij nadrukkelijk naar innovatieve oplossingen in bijvoorbeeld de bouw, mobiliteit en landbouw

Speerpunt 4 iVisie: “De komende vier jaren versterken we de basis van de beveiliging van onze informatievoorziening omdat de veranderende wereld steeds hogere eisen stelt op dit terrein. Dit doen we om de beveiliging van onze gegevens en de continuïteit van de dienstverlening en bedrijfsvoering te borgen.”

Veiligheid is een belangrijk onderwerp, niet in de minste plaats de digitale veiligheid. We functioneren in een internationale context, alles staat in verbinding met het internet. Dit vraagt een 24/7 paraat- en alertheid. Cyberaanvallen op bedrijven en organisaties komen steeds frequenter voor en houden zich niet aan kantoortijden. Dus ook `s avonds, `s nachts, in het weekend en op feestdagen is paraat- en alertheid noodzakelijk. Indien we onze (digitale) dienstverlening niet willen beperken tot kantoortijden, is het noodzakelijk dat we 24/7 alert zijn en paraat staan. We onderzoeken daarom hoe we in Apeldoorn de digitale veiligheid op basis van 24/7 paraat- en alertheid kunnen versterken. Het is niet uit te sluiten dat hiervoor aanvullende middelen nodig zijn (orde van grootte 200 tot 400k).

Speerpunt 5 iVisie: “We ontwikkelen een werkwijze en instrument om de goede ethische afwegingen te maken die voortkomen uit de digitalisering met aandacht voor mensenrechtelijke aspecten. Dit doen we op transparante wijze, met de juiste belanghebbenden. We borgen hiermee het toezicht en de verantwoording.”

De digitalisering van de samenleving roept fundamentele ethische en maatschappelijke vragen op. We leven sinds de toeslagenaffaire namelijk in een nieuwe werkelijkheid. We zijn met onze neus op de feiten gedrukt en hebben gezien dat profilering in een klein hoekje zit. Juist bij het werken met data, algoritmes of andere (semi)automatische processen voltrekt dit risico zich in eerste instantie grotendeels buiten ons gezichtsveld. Dit maakt dat het noodzakelijk is om te komen tot een goede borging van ethische kaders in ons werk met data. Borging door middel van een zorgvuldige afweging vooraf, toetsing tussentijds en controle achteraf. En transparantie op elke stap in het proces. Dit is randvoorwaardelijk voor een betrouwbare, aanspreekbare en betrokken overheid en een open en modern bestuur.

Speerpunt 8 iVisie: “We ontwikkelen een datastrategie zodat we beschikbare gegevens goed kunnen inzetten voor onze opgaven. We richten ons hierbij op de kwaliteit van de basisregistraties en verbreden onze strategie zodat alle belangrijke registraties die de gemeente in gebruik heeft een kwaliteitsregime krijgen.”

Apeldoorn staat voor diverse opgaven komende jaren en streeft Brede Welvaart na. Brede Welvaart betekent dat we ‘groei van welvaart’ niet beperken tot economische groei, maar dat we continu zoeken naar manieren om economisch, sociaal én ecologisch vooruitgang te boeken, in balans met elkaar. Om inzicht te krijgen in de diverse vraagstukken en hun onderlinge samenhang is data nodig. Databronnen, datakwaliteit en uitwisselbaarheid van data moet continue op orde zijn willen we de opgaven zoals wijk en buurtgericht werken kunnen realiseren.

Indien wij snel en wendbaar op ontwikkelingen willen kunnen anticiperen, is het van groot belang dat de kwaliteit van onze gegevens en databronnen continu op orde en betrouwbaar is. Waar het zwaartepunt van onze focus eerder lag op de kwaliteit van de basisregistraties, verbreden we onze strategie zodat alle belangrijke registraties die de gemeente in gebruik heeft een kwaliteitsregime krijgen. Daarnaast dient data toegankelijk en uitwisselbaar te zijn tussen systemen, om bij te dragen aan kwalitatief betere en snellere dienstverlening. De informatiebeveiliging en privacy dienen daarbij op orde te zijn.

We ontwikkelen hiervoor een brede datastrategie voor de gemeente, waarbij we een fundament leggen voor de toekomst. We kijken ook naar de lange lijnen, zetten koers naar 2030 en we versterken zo het strategisch vermogen en de dienstverlening van de organisatie.

Bovenstaand zijn de actiepunten uit de I-visie toegelicht.