5.2 Preventie, toezicht en handhaving draagt bij aan naleven van de regels.

Gebouwen moeten voldoen aan het Bouwbesluit. Het brandveilig gebruik en de brandveiligheidseisen worden hierin beschreven. Daarnaast is in sommige gevallen een gebruiksvergunning, gebruiksmelding of omzettingsvergunning voor kamerverhuur nodig. De aangevraagde vergunningen worden getoetst. Op ingediende meldingen (en verleende vergunningen) moet periodiek toezicht worden gehouden. Dit is het uitvoeren van een wettelijke taak. In het verleden werd dergelijk toezicht uitgevoerd door de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG). Inmiddels is helder dat dit niet meer valt binnen de kerntaken van de VNOG. Dit maakt dat deze taak uitgevoerd moet worden door Apeldoorn zelf. Het afbreukrisico is groot, gelet op de mogelijk ernstige gevolgen bij het niet voldoen aan de brandveiligheidseisen. Temeer als nadien blijkt dat geen of onvoldoende toezicht heeft plaatsgevonden. In de afgelopen jaren is achterstand ontstaan in het toezicht. Gelet op het hoge afbreukrisico is dit onwenselijk. Voorgesteld wordt om structurele formatie (1,5 Fte) op te nemen om te kunnen voldoen aan de wettelijke taak die er ligt om meldingen te beoordelen, vergunningen te verlenen toezicht te houden. Om de ontstane achterstand weg te werken wordt voorgesteld om (incidenteel) voor 2023 en 2024 1 Fte op te nemen.

Op 1 januari 2023 treedt de nieuwe Wet kwaliteitsborging (Wkb) voor het bouwen welke gekoppeld is  aan de omgevingswet in werking. De wet gaat gefaseerd in. Er wordt gestart met het overdragen van de bouwtechnische toetsing van bouwwerken en het toezicht tijdens de bouw aan de markt. Dit betreft in 1e instantie de eenvoudigere bouwprojecten (gevolgklasse 1), daarna volgen eventueel de meer complexere projecten. Onder de Wkb zullen kwaliteitsborgers zorgdragen voor het voldoen aan de bouwtechnische regels. Deze taken (bouwtechnische toets en controle tijdens de bouw) vervallen hiermee bij gemeenten voor bouwwerken in gevolgklasse 1. Overigens blijft de gemeente wel het bevoegd gezag v.w.b. handhaving. Dit betekent het verminderen van de kosten maar ook het wegvallen van leges.

Tegelijkertijd wijzigen bepaalde taken en krijgen gemeenten er extra taken bij, zoals registratie en beoordeling van de Wkb-meldingen. Hieronder vallen onder andere bouwmeldingen en gereed meldingen en informatieverstrekking van de start en einde van bouwwerkzaamheden. Hiervoor kunnen geen leges geheven worden.